Opłaty drogowe – czyli myta – mają zasadniczy wpływ na kształtowanie transportu drogowego w Europie. Każdy kraj posiada odmienne zasady naliczania stawek za użytkowanie autostrad, mostów oraz tuneli, co w istotny sposób wpływa na transport z użyciem pojazdów ciężarowych. Poniższy artykuł wyjaśni, skąd biorą się opłaty drogowe oraz co wpływa na wysokość stawek na terenie Europy.
Opłaty drogowe – gdzie możemy się ich spodziewać i co wpływa na wysokość myta?
Najczęściej spotykanymi miejscami, w których musimy uiścić myto, są naturalnie autostrady, jednakże opłaty – w zależności od kraju – obejmują również niektóre wiadukty, mosty oraz tunele. Myta są jednym ze źródeł pozyskiwania funduszy na konserwację infrastruktury drogowej, toteż w przypadku niektórych tras możemy liczyć się z wysokimi opłatami – na przykład w podczas jazdy w górach, gdzie ukształtowanie terenu wymusiło budowę licznych mostów lub tunelów.
Praktycznie wszystkie kraje Europy uzależniają wysokość opłat drogowych od następujących czynników:
– Dopuszczalna masa całkowita (DMC) pojazdu – im cięższy pojazd, tym wyższa opłata. Najczęściej spotykane kategorie obejmują samochody o masie poniżej i powyżej 3,5 tony.
– Liczba osi – w przypadku większych pojazdów czynnikiem decydującym o wysokości opłaty jest liczba osi. Im więcej kół, tym wyższa staje się opłata.
– Ekologiczność – tego rodzaju myta pobierane są na podstawie emisji spalin naszego pojazdu. Na terenie Unii Europejskiej obowiązują normy emisji Euro, które dyktują wysokość opłat – poza Unią, na przykład na Ukrainie, opłata ekologiczna naliczana jest na podstawie pojemności silnika. Na ulgi podczas opłat mogą liczyć pojazdy, wykorzystujące przyjazne środowisku paliwa, takie jak naturalny gaz ziemny.
– Długość pokonanej trasy – oprócz powyższych czynników koszt opłaty może być modyfikowany w oparciu o ilość przejechanych kilometrów. Tego typu myta mogą występować zarówno na autostradach, jak i na górskich drogach. W przypadku tych drugich warto pamiętać o ograniczeniach, związanych z nośnością mostów oraz wymiarami tuneli.
Jak wysokie są opłaty dla pojazdów ciężarowych w Europie?
Jeżeli chcemy zapoznać się z obowiązującymi stawkami dla poszczególnych krajów lub dróg, musimy poszukać informacji na stronach operatorów danych odcinków. Związane jest to z faktem, że w poszczególnych krajach obowiązują różne stawki za korzystanie z infrastruktury przez pojazdy ciężarowe.
Przykładowo we Francji, za pokonanie drogi z Paryża do Nicei z wykorzystaniem autostrad A6 i A7 będziemy musieli zapłacić dodatkowe 250 euro. Podobną kwotę musimy przygotować w przypadku wyboru trasy z Le Perthus do Paryża z użyciem autostrad A9, A7 i A6. W przybliżeniu, za pokonanie 100 kilometrów będziemy musieli zapłacić przynajmniej 20 euro.
W Niemczech cena za przejechanie takiego dystansu z użyciem pojazdu o masie przekraczającej 18 ton, wyposażonego w więcej niż 4 osie, będzie nas kosztować od około 18 do 26 euro – w zależności od klasy emisji spalin naszego pojazdu. Z kolei wybierając się do Szwajcarii, ze względu na wyjątkowo rygorystyczne przepisy dotyczące zanieczyszczeń oraz górzysty teren, możemy zapłacić od 75 do 100 euro za pokonanie 100 kilometrów zestawem o wadze do 35 ton.
Powyższe przykłady pokazują skalę wydatków, która wiążą się z używaniem płatnych dróg przez samochody ciężarowe. W przypadku przedsiębiorstw transportowych comiesięczne koszty mogą sięgnąć nawet kilkudziesięciu tysięcy euro. Z tego powodu odpowiedni dobór dróg oraz wyposażenie pojazdów w silniki o zmniejszonej emisji spalin to dwa kluczowe sposoby na zaoszczędzenie pieniędzy dla firm spedycyjnych.
Jak zmniejszyć wysokość opłat drogowych?
Najprostszym sposobem na obniżenie kosztów myta jest unikanie płatnych odcinków. Metoda ta może być stosowana zarówno w skali makro – omijanie krajów z wysokimi opłatami – jak i mikro – gdy przychodzi do objechania konkretnego punktu poboru opłat. Nie jest to metoda idealna, gdyż drogi płatne są odcinkami dostosowanymi do jazdy z dużą prędkością i zazwyczaj nie posiadają ograniczeń wysokości czy limitu dopuszczalnego ciężaru. Co więcej, poruszanie się drogami lokalnymi za pomocą długiego, wieloosiowego zestawu jest nie tylko trudne, ale i powolne. Kolejną wadą tego rozwiązania jest fakt, że nieraz najkrótsza droga prowadzi przez kraj o wysokich opłatach drogowych, co z kolei rodzi konieczność wyboru pomiędzy czasem dostawy oraz kosztami przejazdu.
Drugą metodą jest zamontowanie silników o niskim poziomie emisji – Euro VI – co pozwala zredukować opłaty na drogach, gdzie faworyzowane są bardziej ekologiczne rozwiązania. Oszczędności w tym przypadku są znaczące, bo różnica w użytkowaniu pojazdu spełniającego normy Euro VI w stosunku do Euro V EEV na dystansie 10000 kilometrów może wynieść ponad 100 euro. Na pierwszy rzut oka nie jest to duża kwota, ale wynik należy przemnożyć przez ilość samochodów w przedsiębiorstwie oraz zestawić uzyskaną liczbę z ilością pokonywanych miesięcznie kilometrów. Inwestycja w bardziej ekologiczne silniki oraz nowoczesne technologie to w tym momencie najskuteczniejsza metoda zmniejszenia opłat drogowych. Swoistą ciekawostką może być zniesienie w Niemczech myt dla ciężarówek napędzanych naturalnym gazem ziemnym do roku 2023, co zachęciło wielu przedsiębiorców do wymiany jednostek napędowych w swoich flotach ciężarowych.
